
Trong kiến trúc nhà tầng, cầu thang không chỉ đơn thuần là lối giao thông đi lại giữa các tầng mà còn được ví như “xương sống” của ngôi nhà. Đây là nơi dẫn luồng sinh khí từ cửa chính lan tỏa đến các phòng chức năng ở tầng trên. Chính vì vậy, việc tính bậc cầu thang theo sinh lão bệnh tử là ưu tiên hàng đầu của bất kỳ gia chủ nào khi bắt tay vào xây dựng tổ ấm.
Tuy nhiên, thực tế thi công tại Đồng Nai và Bình Phước cho thấy, rất nhiều gia chủ gặp tình trạng tiến thoái lưỡng nan: Chọn đúng số bậc phong thủy thì cầu thang quá dốc, khó đi; chọn đi thoải mái thì lại rơi vào cung xấu. Vậy đâu là giải pháp vẹn toàn?
Với kinh nghiệm thiết kế và thi công trọn gói hàng trăm công trình, TC HOME sẽ hướng dẫn bạn cách tính số bậc cầu thang chuẩn xác nhất, đảm bảo hài hòa giữa yếu tố tâm linh và kỹ thuật an toàn.
1. Tại sao phải tính bậc cầu thang theo Sinh – Lão – Bệnh – Tử?
Quy luật “Sinh – Lão – Bệnh – Tử” là vòng tuần hoàn tất yếu của đời người mà ai cũng phải trải qua. Trong phong thủy xây dựng, việc ứng dụng quy luật này vào số bậc cầu thang nhằm gửi gắm mong cầu về sự bình an, sức khỏe và tài lộc cho gia đình.
- Sinh (Sinh sôi, nảy nở): Là khởi điểm của sự sống, mang nguồn năng lượng dồi dào, trẻ trung và may mắn nhất. Đây là cung mà mọi gia chủ đều muốn số bậc cầu thang rơi vào.
- Lão (Già nua): Tượng trưng cho tuổi già, sự sống đã đi vào giai đoạn trầm ổn nhưng cũng bắt đầu cạn kiệt năng lượng. Cung này được xem là bình thường (trung tính).
- Bệnh (Bệnh tật): Tượng trưng cho những điều không may mắn, ốm đau, sức khỏe suy giảm. Đây là cung xấu cần tránh.
- Tử (Chấm dứt): Tượng trưng cho cái chết, sự kết thúc và u ám. Đây là cung đại kỵ, tuyệt đối không được thiết kế số bậc rơi vào cung này.

Về mặt tâm lý và an toàn học, số bậc cầu thang rơi vào cung Sinh thường là số lẻ (17, 21, 25…). Theo quán tính vận động, khi bước lên cầu thang bằng chân thuận, người ta thường muốn kết thúc ở bậc sàn cũng bằng chân thuận để giữ thăng bằng tốt hơn, tránh vấp ngã. Do đó, số bậc lẻ cũng phù hợp với nhịp sinh học tự nhiên của con người.
2. Công thức tính bậc cầu thang chuẩn phong thủy (4n + 1)
Để tính toán chính xác bậc cầu thang rơi vào cung nào, chúng ta áp dụng cách đếm theo chu kỳ 4 bậc một lần. Quy tắc đếm cụ thể như sau:
- Bậc 1: Sinh
- Bậc 2: Lão
- Bậc 3: Bệnh
- Bậc 4: Tử
- Bậc 5: Quay lại cung Sinh…
Như vậy, chúng ta có công thức tổng quát để tính số bậc cầu thang rơi vào cung Sinh là:
Số bậc cầu thang = 4n + 1
(Trong đó “n” là số chu kỳ lặp lại)
Bảng tra cứu số bậc cầu thang phổ biến cho nhà phố:
| Chiều cao tầng (gợi ý) | Số bậc tính toán | Cung Phong Thủy | Đánh giá kỹ thuật |
|---|---|---|---|
| Nhà gác lửng (2.5m – 2.8m) | 13 hoặc 17 bậc | Sinh | Phù hợp, độ dốc vừa phải. |
| Nhà phố tiêu chuẩn (3.4m – 3.6m) | 21 bậc | Sinh | Số bậc vàng, chuẩn nhất cho nhà phố Việt Nam. |
| Biệt thự cao cấp (> 3.8m) | 25 bậc | Sinh | Cần không gian rộng để trải dài cầu thang. |
Lưu ý quan trọng: Số bậc cầu thang được tính bao gồm cả các mặt bậc thang và chiếu nghỉ (nếu có), tính đến mặt sàn của tầng trên.

3. Kích thước cầu thang chuẩn kỹ thuật xây dựng (Quan trọng)
Rất nhiều khách hàng tìm đến TC HOME than phiền rằng cầu thang nhà họ đi rất mỏi chân dù đã làm đúng 21 bậc. Nguyên nhân nằm ở sự bất hợp lý giữa Chiều cao tầng và Số bậc.
Ví dụ: Nhà bạn cao 4 mét, nhưng bạn nằng nặc đòi làm 21 bậc cho vào cung Sinh. Khi đó, chiều cao mỗi bậc sẽ là: 400cm chia cho 21 = 19cm. Đây là chiều cao quá lớn, khiến người già leo trèo rất vất vả, dễ gây đau khớp gối.
Do đó, một cầu thang hoàn hảo phải đảm bảo các thông số kỹ thuật sau:
- Chiều cao cổ bậc (H): Lý tưởng nhất là từ 15cm đến 17cm. Không nên vượt quá 18cm.
- Chiều rộng mặt bậc (W): Tối thiểu 25cm (để vừa bàn chân người lớn), tốt nhất là 28cm – 30cm.
- Độ dốc cầu thang: An toàn nhất là từ 33 đến 36 độ.
- Chiều rộng bản thang: Nhà phố tối thiểu 90cm, biệt thự nên từ 1m1 trở lên để thuận tiện cho việc vận chuyển đồ nội thất lên xuống.
Lời khuyên từ kỹ sư TC HOME: Nếu chiều cao tầng nhà bạn lỡ cỡ, tính ra 21 bậc thì quá cao mà 25 bậc thì quá thấp, bạn có thể cân nhắc chọn cung “Lão” (ví dụ 22 bậc). Cung Lão tuy không tốt bằng Sinh nhưng vẫn là cung lành, chấp nhận được để đổi lấy sự an toàn và thoải mái khi di chuyển hàng ngày.
4. 5 Đại kỵ khi bố trí cầu thang khiến gia chủ hao tài
Ngoài số bậc, vị trí đặt cầu thang cũng quyết định sự hưng thịnh của ngôi nhà. Dưới đây là 5 lỗi đại kỵ thường gặp trong các ngôi nhà phố diện tích hẹp:
4.1. Cầu thang lao thẳng ra cửa chính (Thoát tài)
Đây là lỗi nặng nhất. Cầu thang hướng thẳng ra cửa chính giống như chiếc lưỡi lè ra, khiến vượng khí vừa vào cửa đã trôi tuột ra ngoài. Tiền bạc làm ra bao nhiêu cũng không giữ được.

Cách hóa giải: Sử dụng bình phong, vách ngăn CNC hoặc đặt một chậu cây xanh lớn ở chân cầu thang để cản dòng khí thất thoát.
4.2. Cầu thang đặt giữa tâm nhà (Trung Cung)
Trung cung là trái tim của ngôi nhà, cần sự yên tĩnh và ổn định (Thổ). Cầu thang mang tính động (Mộc/Thủy tùy quan niệm) đặt ở giữa nhà sẽ tạo ra sự xung khắc, giống như mũi kiếm đâm vào tim, khiến gia đình lục đục, gia chủ hay nóng nảy, bất an.
4.3. Cầu thang đối diện nhà vệ sinh hoặc bếp
- Đối diện nhà vệ sinh: Âm khí và vi khuẩn từ nhà vệ sinh sẽ theo luồng khí cầu thang phát tán lên các tầng trên, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.
- Đối diện bếp: Hỏa khí từ bếp bốc lên cầu thang làm cho không khí trong nhà luôn ngột ngạt, nóng bức.
4.4. Cầu thang xoắn ốc (Cầu thang dẻo)
Dù có tính thẩm mỹ cao nhưng cầu thang xoắn ốc tạo ra luồng khí xoáy quanh cột, không tốt cho phong thủy, đặc biệt là ảnh hưởng đến sức khỏe và dương khí của nam giới trong nhà. Nên hạn chế sử dụng làm cầu thang chính.
4.5. Cầu thang xây hở bậc (Cầu thang xương cá hở)
Cầu thang hở bậc (không có cổ bậc chắn) khiến sinh khí bị thoát ra ở khe hở, không dẫn được lên tầng trên. Về mặt an toàn, loại cầu thang này cũng nguy hiểm cho trẻ nhỏ và người già khi di chuyển.
5. Kết luận
Việc tính toán bậc cầu thang theo Sinh – Lão – Bệnh – Tử là cần thiết, nhưng không nên áp dụng một cách máy móc. Một chiếc cầu thang tốt nhất phải là chiếc cầu thang giúp bạn di chuyển thoải mái, an toàn và phù hợp với kết cấu kiến trúc tổng thể.
Tại TC HOME, trước khi đặt những viên gạch đầu tiên, đội ngũ kiến trúc sư của chúng tôi luôn tính toán kỹ lưỡng chiều cao tầng để chia số bậc sao cho vừa lọt vào cung Sinh (hoặc Lão), vừa đảm bảo chiều cao cổ bậc tiêu chuẩn 16cm – 17cm.
Nếu bạn đang có ý định xây nhà tại Đồng Nai hoặc Bình Phước và băn khoăn về bài toán thiết kế cầu thang, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn giải pháp tối ưu nhất.
Bạn cần tư vấn thiết kế thi công nhà trọn gói?
Liên hệ ngay với TC HOME – Đơn vị uy tín trong lĩnh vực xây dựng và xử lý nền móng tại khu vực miền Nam.
- Website: tchome.com.vn



